Resumo
RESUMO – Este artigo investiga a troca de notícias entre Brasil e Portugal por meio de uma análise quantitativa da agregação de notícias nas versões brasileira e portuguesa do Google News entre fevereiro e abril de 2024. Os dados foram extraídos por meio de técnicas de raspagem de dados e consolidados em uma estrutura tabular, enriquecidos com o uso de modelos de inteligência artificial para a categorização da procedência geográfica das notícias. Foi realizada uma análise quantitativa utilizando métodos estatísticos, com o objetivo de identificar padrões de distribuição e frequência das notícias, especialmente sob a perspectiva da troca de notícias entre os dois países. Aplicou-se um modelo de análise de temas para identificar os principais tópicos e apontar as dinâmicas de conteúdo e interesses específicos entre os países. Os resultados revelam uma maior presença de fontes brasileiras e notícias sobre o Brasil na versão portuguesa do Google News, abordando principalmente notícias sobre política brasileira, economia e saúde. Comparativamente, na versão brasileira do Google News há uma menor frequência de menções a Portugal, tanto em termos de fontes quanto de conteúdos, sendo os temas identificados relativos, principalmente, a questões políticas portuguesas e suas relações com o Brasil.
ABSTRACT – This article investigates the exchange of news between Brazil and Portugal through a quantitative analysis of news aggregation in the Brazilian and Portuguese versions of Google News from February to April 2024. The data were extracted using scraping techniques and consolidated into a tabular structure, enriched with the use of artificial intelligence models for the categorization of the geographical origin of the news. A quantitative analysis was conducted using statistical methods to identify patterns of distribution and frequency of the news, especially from the perspective of news exchange between the two countries. A topic analysis model was applied to identify the main topics and highlight the dynamics of content and specific interests between the countries. The results reveal a greater presence of Brazilian sources and news about Brazil in the Portuguese version of Google News, mainly covering Brazilian politics, economy, and health. Comparatively, the Brazilian version of Google News shows a lower frequency of mentions of Portugal, both in terms of sources and content, with the identified topics mainly related to Portuguese political issues and their relations with Brazil.
RESUMEN – Este artículo investiga el intercambio de noticias entre Brasil y Portugal a través de un análisis cuantitativo de la agregación de noticias en las versiones brasileña y portuguesa de Google News entre febrero y abril de 2024. Los datos se extrajeron mediante técnicas de raspado de datos y se consolidaron en una estructura tabular, enriquecidos mediante el uso de modelos de inteligencia artificial para la categorización de la procedencia geográfica de la noticia. Se realizó un análisis cuantitativo utilizando métodos estadísticos, con el objetivo de identificar patrones de distribución y frecuencia de las noticias, especialmente desde la perspectiva del intercambio de noticias entre los dos países. Se aplicó un modelo de análisis de temas para identificar los principales temas y señalar las dinámicas de contenido e intereses específicos entre países. Los resultados revelan una mayor presencia de fuentes brasileñas y noticias sobre Brasil en la versión portuguesa de Google News, abordando principalmente noticias sobre política brasileña, economía y salud. Comparativamente, en la versión brasileña de Google News hay una menor concurrencia de menciones a Portugal, tanto en términos de fuentes como de contenidos, siendo los identificados relativos, principalmente, a temas políticos portugueses y sus relaciones con Brasil.
Referências
Alzahrani, S. M. (2013). Building, profiling, analysing and publishing an arabic news corpus based on google news RSS feeds. In R. E. Banchs, F. Silvestri, TY. Liu, M. Zhang, S. Gao & J. Lang (Eds.), Information Retrieval Technology (pp. 488 – 499). Springer. DOI: 10.1007/978-3-642-45068-6_42
Azevedo, C., & Sousa, J. P. (2022). “O beijo através do Atlântico”: a análise da cobertura noticiosa das revistas Ilustração Portuguesa e ABC sobre o centenário da independência do Brasil (1922). Revista Brasileira de História da Mídia, 11(1), 28-53. DOI: 10.26664/issn.2238-5126.111202212686
Basch, C. H., Hillyer, G. C., & Jacques, E. T. (2022). News coverage of colorectal cancer on google news: Descriptive study. JMIR Cancer, 8(2), e39180. DOI: 10.2196/39180
Brum, A. G. (2024). A emigração de brasileiros para Portugal: características e motivações de um fluxo migratório. Caderno Humanidades em Perspectivas, 8(19), 98 – 113. Retrieved from www.cadernosuninter.com/index.php/humanidades/article/view/2873
Calzada, J., & Gil, R. (2020). What do news aggregators do? Evidence from Google News in Spain and Germany. Marketing Science, 39(1), 134 – 167. DOI: 10.1287/mksc.2019.1150
Cobos, T. L. (2018). Perceptions and experiences about google news from the editors of latin-american news media indexed in the editions of Colombia and Mexico. Estudios Sobre El Mensaje Periodistico, 24(2), 1183–1198. DOI: 10.5209/ESMP.62208
Cobos, T. L. (2021). Origin and weight of news media outlets indexed on google news: An exploration of the editions from Brazil, Colombia, and Mexico. Brazilian Journalism Research, 17(1), 28–63. DOI: 10.25200/BJR.v17n1.2021.1331
Cordeiro, D. F. (2024). Perspectivas en Contraste: Análisis Comparativo Cuantitativo España y Brasil de la Cobertura del Conflicto Israelí-Palestino en Google News. Documentación de la Ciencias y de la Información, 47(1), 15–25. DOI: 10.5209/dcin.92187
Cordeiro, D. F., Lopezosa, C., Guallar, J., & Vállez, M. (2024). Analysis of Google News coverage: a comparative study of Brazil, Colombia, Mexico, Portugal and Spain. Contratexto, (42), 177–208. DOI: 10.26439/contratexto2024.n42.7212
Cozza, V., Hoang, V. T., Petrocchi, M., & Spognardi, A. (2016). Experimental Measures of News Personalization in Google News. In S. Casteleyn, P. Dolog & C. Pautasso (Eds.), Current Trends in Web Engineering (pp. 93 – 104). Springer.
Das, A. S., Datar, M., Garg, A., & Rajaram, S. (2007). Google news personalization: Scalable online collaborative filtering. Anais do 16th International World Wide Web Conference. Association for Computing Machinery. DOI: 10.1145/1242572.1242610
Devlin, J., Chang, M., Lee, K., & Toutanova, K. (2019). Pre-training of Deep Bidirectional Transformers for Language Understanding. Proceedings of the 2019 Conference of the North American Chapter of the Association for Computational Linguistics. Association for Computational Linguistics.
Du, K., & Song, J. (2022). The impact of geotargeting on household information acquisition: Evidence from a google news redesign. Research Policy, 51(10), 104596. DOI: 10.1016/j.respol.2022.104596
Evans, R., Jackson, D., & Murphy, J. (2022). Google news and machine gatekeepers: Algorithmic personalisation and news diversity in online news search. Digital Journalism, 11(9), 1682–1700. DOI: 10.1080/21670811.2022.2055596
Fernandes, D., Peixoto, J., & Oltramari, A. P. (2021). A quarta onda da imigração brasileira em Portugal: uma história breve. Revista Latinoamericana de Población, 15(29), 34–63. DOI: 10.31406/relap2021.v15.i2.n29.2
Fernandes, J. L. F., & Cordeiro, D. F. (2016) Avaliação de formatos de publicação de dados abertos governamentais através de indicadores de usabilidade. Tendências da Pesquisa Brasileira em Ciência da Informação, 9(1), 65–84. Retrieved from https://revistas.ancib.org/index.php/tpbci/article/view/377
Fischer, S., Jaidka, K., & Lelkes, Y. (2020). Auditing local news presence on google news. Nature Human Behaviour, 4(12), 1.236–1.244. DOI: 10.1038/s41562-020-00954-0
Guallar, J. (2015). Prensa digital en 2013-2014. Anuario ThinkEPI, 9, 153–160. DOI: 10.3145/thinkepi.2015.37
Haim, M., Graefe, A., & Brosius, H. (2018). Burst of the filter bubble?: Effects of personalization on the diversity of google news. Digital Journalism, 6(3), 330–343. DOI: 10.1080/21670811.2017.1338145
Heleno, E., & Luiz, E. M. B. (2011). O soft power brasileiro em busca de uma identidade sul-americana. Poder, Estratégia e Sociedade, 1(0), 41–52.
Hong, C., Chen, C., & Chiu, C. (2009). Automatic extraction of new words based on google news corpora for supporting lexicon-based chinese word segmentation systems. Expert Systems with Applications, 36(2), 3.641–3.651. DOI: 10.1016/j.eswa.2008.02.013
Hong, C., Chen, C., & Chiu, C. (2006). New word extraction utilizing google news corpuses for supporting lexicon-based chinese word segmentation systems. Proceedings of the IEEE International Conference on Neural Networks. IEEE.
Joshi, D., & Gatica-Perez, D. (2006). Discovering groups of people in google news. Proceedings of the ACM International Multimedia Conference and Exhibition. Association for Computing Machinery. DOI: 10.1145/1178745.1178757
Le, H., High, A., Maragh, R., Havens, T., Ekdale, B., & Shafiq, Z. (2019). Measuring political personalization of google news search. Proceedings of the World Wide Web Conference (WWW 2019). Association for Computing Machinery. DOI: 10.1145/3308558.3312504
Li, J., Sun, A., Han, J., & Li, C. (2022). A survey on deep learning for named entity recognition. IEEE Transactions on Knowledge and Data Engineering, 34(1), 50–70. DOI: 10.1109/TKDE.2020.2981314
Lohn, R. L. (2023). Imprensa portuguesa e os debates sobre a transição política no Brasil (1976-1978): entre revolução, socialdemocracia e eurocomunismo. Estudos Ibero-Americanos, 49(1), e44437. DOI: 10.15448/1980-864X.2023.1.44437
Lopes, A. S. P., & Sousa, J.P. (2020). Transições na imagem do Brasil em Portugal veiculadas pela imprensa: um estudo sobre as matérias publicadas nas revistas ilustradas portuguesas (1834-1922). P2P & Inovação, 6(1), 257–269. DOI: 10.21721/p2p.2019v6n1.p257-269
Lopezosa, C., Vállez, M., & Guallar, J. (2024). The vision of Google News from the academy: scoping review. Doxa Comunicación, (38), 317–332. DOI: 10.31921/doxacom.n38a1891
Mitchell, R. (2024). Web Scraping With Python: Data Extraction from the Modern Web. O’Reilly Media.
Montejo-Ráez, A., Perea-Ortega, J.M., Díaz-Galiano, M.C., & Ureña-López, L.A. (2010). Experiments with Google News for Filtering Newswire Articles. In C. Peters, G.M. Nunzio, M. Kurimo, T. Mandl, D. Mostefa, A. Peñas & G. Roda (Eds.), Multilingual Information Access Evaluation (pp. 381–384). Springer.
Montejo-Ráez, A., Perea-Ortega, J. M., Díaz-Galiano, M. C., & Ureña-López, L. A. (2009). SINAI at INFILE 2009: Experiments with google news. Proceedings of the CEUR Workshop. University of Jaén.
Pim, J. E., & Kristensen, B. C. (2007). Quinhetos ano de quê?: as comemorações do achamento na imprensa portuguesa. In X. López & R. Aneiros (Eds.), Comunicación e Cultura en Galicia e Portugal: Relatorios e Comunicacións do III Congreso Luso-Galego de Estudos Xornalísticos (pp. 527-542). Consello da Cultura Galega.
Santos, N. G. de S. (2020). Nas grandes e pequenas folhas: Álvares de Azevedo na imprensa lusa oitocentista. Via Atlântica, 21(1), 156-189. DOI: 10.11606/va.v0i37.170071
Schroeder, R., & Kralemann, M. (2005). Journalism ex Machina – Google news germany and its news selection processes. Journalism Studies, 6(2), 245–247. DOI: 10.1080/14616700500057486
Seror, J., Amar, A., Braz, L., & Rouzier, R. (2010). The google news effect: Did the tainted milk scandal in China temporarily impact newborn feeding patterns in a maternity hospital? Acta Obstetricia Et Gynecologica Scandinavica, 89(6), 823-827. DOI: 10.3109/00016349.2010.484046
Silveira, C. R. (2019). O Itinerário de Gaspar da Silva na imprensa paulista em fins do século XIX: mediador cultural entre Brasil e Portugal. Revista Diálogos Mediterrânicos, (16), 136-154. DOI: doi.org/10.24858/349
Sousa, J. P. (2002). Imagens do Brasil na imprensa portuguesa de grande circulação. INTERCOM – Revista Brasileira de Ciências da Comunicação, 25(1), 27-46. DOI: 10.1590/rbcc.v25i1.440
Sousa, J. P. (2021). Portugal – Pequena história de um grande jornalismo I: da manufatura à indústria. ICNOVA. DOI: 10.34619/hyc1-qblv
Toledo, A., & Faria, P. (2023). Há crianças portuguesas que só falam “brasileiro”: a ideologia linguística da norma na imprensa portuguesa. Todas as Letras - Revista de Língua e Literatura, 25(2), 1-15. Retrieved from https://editorarevistas.mackenzie.br/index.php/tl/article/view/16193
Viana, B. C. B. (2014). A imagem do Brasil na mídia impressa portuguesa: Um estudo do caso Diário de Notícias e Público. Ciberlegenda, 30. Retrieved from https://periodicos.uff.br/ciberlegenda/article/view/36953
Viana, B. C. B., Frias, P., & Faustino, J. P. J. (2017). As representações do Brasil nos media online portugueses. In XI Encontro Nacional de História da Mídia. São Paulo, SP. Retrieved from https://drive.google.com/file/d/1pMu7Be6SjZsN_GpnXEfchCgf3oOLzq6k/view
Watanabe, K. (2013). The western perspective in yahoo! news and google news: Quantitative analysis of geographic coverage of online news. International Communication Gazette, 75(2), 141-156. DOI: 10.1177/1748048512465546
Wilson, T. D., & Maceviciute, E. (2013). What’s newsworthy about ‘information seeking’? An analysis of Google’s News Alerts. Information Research, 18(1). Retrieved from http://InformationR.net/ir/18-1/paper557.html
Wubben, S., van den Bosch, A., & Krahmer, E. J. (2011). Paraphrasing Headlines by Machine Translation Sentential Paraphrase Acquisition and Generation using Google News. In T. Markus, P. Monachesi, & E. Westerhout (Eds.), Computational Linguistics in the Netherlands 2010: Selected Papers from the Twentieth CLIN Meeting (pp. 169-183). LOT.
Young, A., & Atkin, D. (2022). An agenda-setting test of google news world reporting on foreign nations. Electronic News, 17(2), 113-132. DOI: 10.1177/19312431221106375
Young Lin, L. L., & Rosenkrantz, A. B. (2017). The U.S. online news coverage of mammography based on a google news search. Academic Radiology, 24(12), 1.612–1.615. DOI: 10.1016/j.acra.2017.05.011

Este trabalho está licenciado sob uma licença Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Copyright (c) 2025 Brazilian journalism research